POGODZENIE Z POLITYCZNĄ WROGOŚCIĄ

Normalnie rzecz biorąc, identyfikacji i adaptacji nic można pogodzić z polityczną wrogością wobec państwa czy jakiejś określonej partii lub admini­stracji. Jak zauważyliśmy, przedsiębiorstwo trady­cyjne nie zależało w bezpośredni i trwały sposób od państwa; o jego losach i stosunkach z państwem decydowały akcje indywidualne i dyskretne; na­groda w postaci kontraktu na dostawy, sprzedaż państwowych gruntów, nałożenie podatku lub opłaty, ukazanie się jakiejś ustawy — przedsiębior­stwo mogło to wszystko osiągnąć nie troszcząc się zbytnio o ogólną sytuację polityczną. Ale dojrzała korporacja pozostaje z państwem w trwałych i bli­skich stosunkach, które wymagają łatwego i po­zbawionego napięć dostępu do urzędników pań­stwowych.